گاه ممکن است از دست رفتن یا کنار گذاشتن اموال، ماشین الات و تجهزیات اختیاری نباشد یعنی در نتیجه آتش سوزی، سرقت یا سوانح طبیعی (نظیر سیل و زلزله) از بین برود و یا به حکم قانون به دولت و شهرداری ها واگذار گردد.
در حسابداری این گونه رویدادها، باید تمام مبالغ مربوط به دارایی های از دست رفته از اسناد و مدارک حسابداری خارج و مبلغ سود یا زیان شناسایی شود.
⭕️ مثال فرض کنید یکی از ساختمان های شرکت اوین که در مسیر بزرگراه قرار گرفته است در ازای دریافت ۱٫۴۰۰٫۰۰۰ ریال (یک میلیون و چهارصد هزار ریال) به حکم قانون به تملک دولت درآید.مطلب از کانال تلگرام خانه حسابداری در صورتی که بهای تمام شده زمین ۴۰۰٫۰۰۰ ریال و بهای تمام شده ساختمان ۱٫۶۰۰٫۰۰۰ ریال و استهلاک انباشته آن ۱٫۲۰۰٫۰۰۰ ریال باشد، واگذاری دارایی مزبور به ترتیب زیر در دفتر ثبت می گردد:
بانک – بدهکار ۱٫۴۰۰٫۰۰۰
استهلاک انباشته – بدهکار ۱٫۲۰۰٫۰۰۰.
زمین – بستانکار ۴۰۰٫۰۰۰
ساختمان – بستانکار ۱٫۶۰۰٫۰۰۰
سود حاصل از واگذاری – بستانکار ۶۰۰٫۰۰۰
سود یا زیان حاصل از این رویداد غیر عادی و غیر مستمر به عنوان اقلام غیر مترقبه در صورت سود و زیان منعکس می گردد.
✔️ حال شرایطی را بررسی می کنیم که دارایی ثابت بیمه شده باشد و از بین برود
در این حال ابتدا باید هزینه استهلاک آن را از ابتدای سال مالی جاری تا زمان وقوع حادثه محاسبه کرد و به حساب های مربوط انتقال داد؛ سپس ثبت های لازم را از بابت رویداد ایجاد شده در دفاتر به شرح زیرانجام داد:
۱- ثبت حذف دارایی
۲- ثبت حذف استهلاک انباشته
۳- ثبت ارزش دفتری به حساب شرکت بیمه
۴- ثبت دریافت خسارت از شرکت بیمه
۵- ثبت بستن حساب های دریافتنی از شرکت بیمه و شناسایی سود یا زیان حادثه.
⭕️ مثال:
در تاریخ ۳۱ شهریور سال ۱۳۹۰ ماشین آلات شرکت صدرا در نتیجه سرقت به طور کامل از بین رفت، اطلاعات اضافی زیر در دست است:
* بهای تمام شده ماشین الات ۱۵۰۰۰۰ ریال و استهلاک انباشته آن در تاریخ ۳۱ شهریور سال ۹۰ ، ۴۵۰۰۰ ریال می باشد، همچنین شرکت صدرا بابت جبران خسارت وارده به ماشین آلات مبلغ ۹۰۰۰۰ ریال از شرکت بیمه دریافت کرد.
حال باید ابتدا ثبت کنار گذاری دارایی ثابت را در دفاتر بزنید و هنگامی که مبلغ خسارت قطعی شد و از شرکت بیمه دریافت شد، سود یا زیان را شناسایی می کنیم.
لازم به ذکر است که به اندازه مبلغ ارزش دفتری باید حساب های دریافتنی از بیمه را بدهکار کرد.
حساب های دریافتنی – بیمه ۱۰۵۰۰۰
استهلاک انباشته دارایی ۴۵۰۰۰
…………………………………….ماشین آلات ۱۵۰۰۰۰
هنگامی که مبلغ خسارت ازبیمه دریافت شد ثبت زیر زده می شود:
بانک ۹۰۰۰۰
زیان ناشی از سرقت دارایی ۱۵۰۰۰
حساب های دریافتنی – بیمه ۱۰۵۰۰۰
اگر دارایی بیمه شده نباشد هنگام وقوع حادثه مبلغ ارزش دفتری دارایی را به عنوان زیان ناشی از حادثه بدهکار می کنیم.
